Rapor 01 - Okuma Programı

İlk toplantımızda öncelikle, düşünsel olarak birbirimizi tanıma fırsatı bulduk. Birbirimizi dinledik ve ortak bir okuma programı yolundaki ilk adımı attık.

Okuma önerileri olarak elden ele gezen kitaplar şunlardı:

1. Sabiha Sertel - Roman Gibi (biyografi)
2. T.B.M.M. Gizli Celse Zabitlari Cilt 1 (birincil kaynak)
3. Türkiye'de Çağdaşlaşma - Niyazi Berkes (basvuru kitabı)
4. Yoldas Pancuni - Yervan Odyan (roman)
5. 19. yy.'da Istanbul'da Gayrimüslimler - Pinelopi Stathis
6. Bir Kimlik Peşinde Türkiye - Feroz Ahmad
7. Milliyetler ve Sınırlar - Stefanos Yerasimos
8. Jön Turkler'in Siyasi Fikirleri - Şerif Mardin
9. Osmanli Devleti 1600-1908,
10.Iskalanmış Barış - Hans Lukas Kieser

Toplantıya katılanlar tarih okuma buluşmalarından ne beklediklerini ve onları buraya getiren motivasyonları kısaca anlattılar. Ortaya çıkan tablo şöyle idi:

· Tarih okumanın yalnızca tarih disiplini içinden gelenlerle yapılan bir aktivite olmaktan çıkmasının ve farklı geçmişlere ve ilgi alanlarına sahip kişilerle paylaşılmasının anlamlı ve ufuk açıcı bir pratik olacağı
· Genel ve toptancı anlayışlarla öğrenilen tarihi bilgilerin yarattığı bilgi yetersizliğinin detaylı ve farklı bakış açılarını da içeren okumalarla zenginleştirilmesi, ve bu bağlamda kronolojik okumalardan çok tematik okumaların da yapılması.
· Türkiye topraklarında geçmişte yaşamış ve bugün yaşamakta olan farklı dil, din, sosyal yapılanma ve kültüre sahip halkları ve toplulukları tanıma isteği.
· Salt tarihi bilgi veren değil bir tezi de içinde barındıran okumaları yapmak; paralelinde resmi tarihi hatırlamak ve bu doğrultuda tarih yazımındaki farklı ideolojileri ve perspektifleri görmek
· Türkiye’nin bugünkü dertlerini ve sorunlarını daha iyi anlayabilmek için bu sorunların geçmişlerini bilmek.
· Olayların, olguların ve anlayış yapılarının tarihsel izini sürebilmek. Olayların nasıl yaşandığını ve nasıl hatırlandığını sürekli olarak iredelemek ve buradan hareketle siyasi, sosyal ve ideolojik göndermeleri olan çıkarımlar/yorumlar yapabilmek.
· Öncelikli olarak son dönem Osmanlı Devleti ve erken dönem Türkiye Cumhuriyeti tarihi üzerine yazılmış araştıma ve eserleri okumak.

Bu tartışmalar ve uzlaşmalar doğrultusunda ertesi haftadan itibaren, Yervant Odyan’ın 1907-9 tarihleri arasında yazdığı ve Aras yayınlarından çıkan Yoldaş Pançuni isimli edebi eseri okumaya karar verdik. Bu kararımızda bir edebiyat eseri okumanın hem temel bir giriş bilgisi oluşturacağı hem de keyifli bir başlangış olacağı düşüncesi yatıyordu. Kitabın mizahi anlatısı ve 20. yüzyıl başında Anadolu’da yaşayan Ermeni köylülerini, onların Kürt köylülerle ve Osmanlı idaresi ile olan ilişkilerini konu alıyor oluşu kararımızı netleştiren birer etken oldular.